PRZEJDŹ DO SEKCJI:

CO TO JEST GRZYBEK HERBACIANY?

Grzybek herbaciany to celulozowa powłoka, która powstaje podczas procesu fermentacji. Często grzybek jest postrzegany jako niezbędny składnik do rozpoczęcia robienia kombuchy — jest to błąd, ponieważ najważniejszym składnikiem jest tak naprawdę dojrzały płyn kombuchy, czyli starter.

Zarówno starter, jak i grzyb kombucha zawiera Symbiotyczne Kultury Bakterii i Drożdży (SCOBY), które są odpowiedzialne za proces fermentacji. Jednak dodając samego grzybka (bez startera) do nowego nastawu, ryzykujemy pojawienie się pleśni na kombuchy.

Dlaczego? Grzybek herbaciany to efekt uboczny fermentacji. Jest to celuloza, czyli błonnik nierozpuszczalny, który powstaje na skutek "stresu", jaki doznają bakterie i drożdże odpowiedzialne za fermentację. Na górze napoju nadbudowują biofilm, który ma za zadanie chronić mikrosystem przed wyparowaniem oraz drobnoustrojami, które mogłyby zainfekować ich mikroświat.

CZY GRZYBEK HERBACIANY JEST NIEZBĘDNY DO ZROBIENIA KOMBUCHY?

Grzybek herbaciany nie jest niezbędnym składnikiem do rozpoczęcia procesu fermentacji — dlatego to, czy dodasz go do nastawu, nie ma większego znaczenia. Przede wszystkim potrzebujesz starter (czyli płyn dojrzałej kombuchy z pierwszej fermentacji). Jeśli jednak zależy Ci na tym, aby wyhodować grubego i pięknego grzybka, czytaj dalej, ponieważ przygotowałam dla Ciebie pełną instrukcję.

Zaobserwuj mnie na instagramie po więcej kombuchowych wskazówek!

JAK ZROBIĆ GRZYB KOMBUCHA?

Aby wyhodować grzyb kombucha, potrzebujesz starter — czyli dojrzałą, co najmniej 2-tygodniową kombuchę z pierwszej fermentacji.

Grzybek herbaciany to celuloza, która nadbudowuje się na wierzchu napoju oraz przybiera obwód naczynia, w którym się znajduje. Dlatego, jeśli chcesz wyhodować małego grzybka — przygotuj 0,5-0,9 litrowy słoik. Jeśli jednak zależy Ci na tym, żeby wyhodować dużego grzybka — możesz to zrobić w nawet 4 litrowym słoju.

Poniżej krótka instrukcja jak zrobić grzybka (proporcje na 1-litrowy słoik):

• ok. litr wody

• 1 torebka lub łyżka herbaty liściastej (najlepiej czarnej lub zielonej, bez żadnych dodatków)

• 65 g cukru (białego lub trzcinowego) UWAGA: nie stosuj zamienników cukru, takich jak miód, Erytrytol, czy ksylitol — ryzykujesz wtedy pojawienie się pleśni (zamienniki zagłodzą bakterie i drożdże odpowiedzialne za fermentację)

• 65 ml kultur startowych (czyli dojrzałej, co najmniej 2-tygodniowej kombuchy z pierwszej fermentacji).

Porządnie wyparz słój. Następnie wlej do niego napar z herbaty. Wsyp cukier (i porządnie wymieszaj), dolej wodę do 3/4 wysokości naczynia, a następnie, kiedy mieszanka osiągnie temperaturę pokojową, wlej starter. Nie mieszaj już napoju — starter unosząc się na górze cieczy stanowi dodatkową ochronę napoju przed drobnoustrojami.

Przykryj słoik przepuszczającą powietrze tkaniną (np. bawełnianym ręcznikiem kuchennym lub papierem kuchennym), a następnie zabezpiecz gumką/sznurkiem — jest to kluczowe, aby do kombuchy nie przedostały się muszki owocówki.

Odstaw słoik w ciepłe miejsce (idealna temperatura to 24-29*C) i co najważniejsze: nie przesuwaj go z miejsca na miejsce podczas hodowania grzybka!

DLACZEGO PODCZAS HODOWLI NIE WOLNO RUSZAĆ SŁOJEM?

Każdy ruch słoika (albo drgania mebla, na którym się znajduje — np. codzienne otwieranie i zamykanie lodówki), sprawi, że celulozowe nanowłókna (z których składa się grzybek) będą się od siebie odrywać. Więc jeśli zależy Ci na wyhodowaniu grubego, nierozwarstwionego grzybka — zapewnij mu 100% spokój.

Grubość grzybka herbacianego zależy od czasu jego hodowania — po pierwszym miesiącu będzie on znacznie cieńszy niż po trzech miesiącach. Dlatego obserwuj go i porusz słojem dopiero wtedy, kiedy grzybek osiągnie wymarzoną przez Ciebie grubość.

JAK DŁUGO PARZYĆ HERBATĘ?

Herbatę, którą użyjesz do hodowli grzybka herbacianego, możesz zaparzyć według wskazań producenta albo po prostu zostawić ją na 15-30 minut.

KOLOR GRZYBKA

Kolor grzybka przybiera kolor naparu, w którym się znajduje. Jeśli nastawisz kombuchę na czarnej herbacie — przybierze on brązowy kolor. Jeśli na zielonej — grzybek stanie się jasny, kremowy. Za to w kombuchy nastawionej na naparze z hibiskusa wyrośnie Ci grzybek o pięknym, różowym kolorze.

GRZYB KOMBUCHA OPADA NA DNO

Jeśli grzybek herbaciany opadnie na dno, nie oznacza to, że umarł. To, co jest żywe w słoiku z kombuchą to przede wszystkim bakterie i drożdże, które są niewidoczne dla gołego oka. Dlatego główną oznaką "śmierci napoju" jest nie opadnięcie grzybka na dno, lecz spleśnienie nastawu.

Dlaczego więc grzybek (celuloza) opada na dno słoja? Grzybek zanurza się w napoju i opada na dno w momencie poruszenia słojem lub drgania mebla, na którym stoi.

Z czasem może nastąpić sytuacja zupełnie na odwrót — grzybek może zostać całkowicie wypchnięty do góry przez bąbelki powietrza, które wytwarzają się podczas fermentacji herbaty. Grzybek wygląda wtedy tak, jakby chciał „uciec” ze słoika. Wtedy najlepiej wcisnąć do w dół, zanurzając całą jego powierzchnię w cieczy. W ten sposób kombucha będzie chronić go przed wyschnięciem.

Jeśli grzybek opadnie na dno lub "ucieknie z kombuchy", na górze napoju zacznie wytwarzać się nowa warstwa celulozy, która mając wystarczającą ilość spokoju, będzie stawać się coraz grubsza.

Warto pamiętać, że to nie grzybek, a starter jest kluczowym składnikiem robienia kombuchy. Dlatego nie musisz go hodować, żeby rozpocząć swoją przygodę z fermentacją herbaty.

Zaobserwuj mnie na instagramie po więcej kombuchowych inspiracji.

JAK PRZECHOWYWAĆ GRZYB KOMBUCHA?

Grzybka herbacianego najlepiej przechowywać w SCOBY hotelu. Jest to dodatkowy słój, w którym nastawiamy klasyczną kombuchę na zielonej lub czarnej herbacie.

Taką kombuchę traktujemy nie tylko jako płyn do przechowywania celulozy, ale także jako formę backupu — czyli kopii zapasowej płynu. Może ona stać w słoju w temperaturze pokojowej przez kilka miesięcy, a nawet lata. Taka kombucha staje się silnym starterem, na którym możemy nastawiać nowe kombuche — zarówno do picia, jak i hodowli grzybka.

SCOBY hotel jest niezwykle ważny — jeśli z nowym nastawem kombuchy pójdzie coś nie tak (np. spleśnieje), zawsze mamy dodatkowy starter, którego możemy użyć do kolejnej fermentacji.

Więcej o SCOBY hotelu przeczytasz w tym artykule.

Przepis na kombuchę klasyczną znajdziesz tutaj.

Zapisz się na newsletter!

Też kochasz kombuchę?

Dostaniesz najlepsze wskazówki dotyczące fermentacji herbaty

Dowiesz się jeszcze więcej na temat wpływu kombuchy na zdrowie

Będziesz na bieżąco ze wszystkimi nowymi wpisami na blogu!

Dołączając do newslettera:

🍵

⚡

🫀